Knowledge: เกลียวสามเหลี่ยม

เกลียวสามเหลี่ยม คือเกลียวที่มีพื้นที่หน้าตัดเป็นรูปสามเหลี่ยม มีทั้งเกลียวเมตริกและอังกฤษ ขนาดต่างๆ ที่สำคัญของเกลียวสามเหลี่ยมมีดังนี้

1. เส้นผ่านศูนย์กลางโตนอก (d, D)
2. ระยะพิตช์ของเกลียว (P)
3. เส้นผ่านศูนย์กลางโคนเกลียว (d₁, D₁)
4. เส้นผ่านศูนย์กลางที่วงกลมพิตช์ (d₂, D₂)
5. ความลึกเกลียว (t₁)
6. รัศมีโค้งที่ท้องเกลียว (R)
7. ขนาดรูเจาะเพื่อทำเกลียว (TDS)

เกลียวเมตริกธรรมดา

คือเกลียวที่มีมุมรวมยอดเกลียว 60° เป็น จะแตกต่างจากเกลียวเมตริก ISO ตรงที่สูตรการคำนวณ บางค่าที่แตกต่างกัน เช่น สูตรการหาค่าความลึกเกลียว

ตัวอย่างการคำนวณเกลียว M14x2

เกลียวเมตริก ISO

คือเกลียวที่มีมุมรวมยอดเกลียว 60 องศาเหมือนกับเกลียวเมตริกธรรมดา แต่จะมีความแตกต่างกันในเรื่องของสูตรคำนวณ
ตัวอย่างการคำนวณเกลียวเมตริก ISO M16x2

เกลียววิตเวอร์ต
เป็นเกลียวในระบบอังกฤษ เป็นเกลียวที่มีมุมมนโค้งทั้งยอดเกลียวและโคนเกลียว มีมุมรวมยอดเกลียวอยู่ที่ 55° บอกเกลียวเป็นจำนวนเกลียวต่อนิ้ว การเรียกเกลียวประเภทนี้ จะบอกเป็นขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางโตนอกของเกลียวเป็นนิ้ว แล้วตามด้วยจำนวนเกลียวต่อนิ้วเช่น 3/4 – 10

อักษรย่อที่ใช้

• BSW = (British Standard Whitworth) หมายถึงเกลียววิตเวอร์ค ชนิดหยาบ
• BSW = (British Standard Fine) หมายถึงเกลียววิตเวอร์ค ชนิดละเอียด

ตัวอย่างการคำนวนเกลียว 1/4 – 20 BSM

เกลียวอเมริกัน (American National Thread)
คือเกลียวสามเหลี่ยมที่ใช้หน่วยนิ้วเหมือนกับเกลียววิตเวอร์ต แต่มีรูปร่างต่างกันตรงมุมรวมยอดเกลียว 60° การเรียกชื่อเกลียวก็จะเรียกขึ้นต้นด้วย ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางโตนอก ตามด้วยจำนวนเกลียวต่อนิ้ว และตามด้วยอักษรต่อไปนี้

• NC (National Coarse Thread Series) หมายถึง เกลียวอเมริกันชนิดเกลียวหยาบ
• NF (National Fine Thread) หมายถึง เกลียวอเมริกันชนิดเกลียวละเอียด
• NEF (National Extra – Fine Thread series) หมายถึง เกลียวอเมริกันชนิดพิเศษที่ผลิตออกมาใช้เฉพาะงาน

ตัวอย่างการคำนวณเกลียวอเมริกัน 1/4 –20 NC

เกลียวยูนิไฟต์ (Unified Thread)
คือ เกลียวสามเหลี่ยมที่ใช้หน่วยเป็นนิ้ว เป็นเกลียวที่ดัดแปลงมาจากเกลียวอเมริกัน แต่มาทำเป็นมาตราฐานสากลของระบบเกลียวสามเหลี่ยมอังกฤษ จึงเรียกว่า เกลียว ISO Inch มีมุมรวมยอดเกลียว 60° จะแต่แตกต่างจากเกลียวอเมริกันตรงสูตรคำนวณ เช่นความลึกเกลียว ใช้ตัวอักษรย่อตามนี้

• UNC (Unified National Coarse Thread Series) หมายถึง เกลียวยูนิไฟต์ชนิดหยาบ
• UNC (Unified National Fine Thread Series) หมายถึง เกลียวยูนิไฟต์ชนิดละเอียด
• UNC (Unified National Extra – Fine Thread Series) หมายถึง เกลียวยูนิไฟต์ชนิดพิเศษที่ทำออกมาเพื่อใช้กับงานเฉพาะทาง

สูตรคำนวณเกลียว 1/4 – 20 UNC

เกลียวยอดแหลม (Sharp V-Thread)
คือเกลียวสามเหลี่ยมที่ใช้กันในช่วงเริ่มแรก แต่ปัจจุบันไม่นิยมใช้แล้วเพราะเป็นเกลียวยอดแหลมไม่มีการตัดยอดตัดโคนเกลียวทำให้เมื่อใช้ไปฟันเกลียวจะแตกหักง่าย ทำให้เศษที่หักไปติดในเกลียว

การคำนวณเกลียว Sharp V-Thread โต 12x1.75

สูตรด้านบนเป็นสูตรคำนวณเกลียวในระบบเมตริก แต่ถ้าเป็นระบบอังกฤษ ให้เปลี่ยนระยะพิตช์ โดยใช้สูตร

P = 25.4/N

โดยที่ N คือจำนวนรอบของเกลียวต่อนิ้ว